CEREN ÇELEBİ 030070268
İMALAT MÜHENDİSİYLE RÖPORTAJ
KARTVİZİT
Murat KARAKURT
Nakış Metal A.Ş
Kalite Sistem
&
Teknik Departman Sorumlusu
İmalat md.yrd.
Tel: 0212 422 11 11
Faks: 0212 422 11 10
Adres: Cihangir Mah Birlik Cad. No: 2 Avcılar / istanbul
1.İmalat mühendisi olarak çalışmanın avantajları-dezavantajları nelerdir?
2.İmalat mühendislerinin çalışma alanları nelerdir?
3.İmalatta çalışmak üzere makina mühendisleri mi imalat mühendisleri mi tercih edilmektedir?
4.İmalat sektöründe yabancı dilin önemi nedir?
5.Çalışma koşulları nasıldır,bayanlar için uygun mudur?
6.işe alınırken en çok dikkat edilen özellikler nelerdir?
7.imalat mühendislerinin yönetici olma konusundaki avantajları_dezavantajları nelerdir?
8.imalat sektöründe çalışanlar maddi ve manevi yönden tatmin olurlar mı?
Öncelikle her sorunun birer makale konusu olduğunu ve bunlar ile ilgili internette çeşitli kaynaklardan uzmanların yaklaşımlarını bulabileceğini (ki eminim araştırmışsındır) hatırlatmak isterim.
S1.İmalat mühendisi olarak çalışmanın avantajları-dezavantajları nelerdir?
C1.Üretim-imalat hemen hemen tüm mühendisliklerin çalışma alanını oluşturur. Bunun bir mühendis için avantaj oluşturmasının yanı sıra tabiî ki dezavantajları da olmaktadır.
İmalat sürecinde takipçi, tekrarcı, taklitçi olarak çalışmak bir mühendis için tatmin edici olamaz, bir mühendisin amacı süreç içerisinde karşılaşılan sorun ve sıkıntılara veya iyileştirilesi gereken durumlara analitik düşünce ile çeşitli açılardan yaklaşarak, deneyim ve tecrübelerinden yararlanarak veya yeni yöntemler kullanarak çözümler üretmek olmalıdır.
İşte tam bu noktada avantaj ve dezavantajlar gündeme gelmektedir.
1.(Avantaj) İmalat mühendisi olarak çalışmanın en büyük avantajı (en azından benim ve benim gibi üretmeyi seven her mühendisin) hammaddeden ürüne tüm aşamalarda yer almak , bir metalin vb. bir ürüne dönüşmesini görmek hatta görmekle kalmayıp bu sürecin bir parçası olmak ve hatta bu sürece bir katkınızın olması (yeni bir şeyler eklemek) anlatılamaz bir haz duymanızı sağlar.
1.(Dezavantaj) Maalesef bu hazzı duyabilmek için belli bir tecrübeye sahip olmak gerekir. Ayrıca her mühendisin her firmada tüm imalat süreçlerini görmesine veya çalışmasına imkan olmamaktadır.
2.(Avantaj) Üretmenin verdiği hazzın yanında, imalatta çalışmak; kişisel gelişiminize yardımcı olur. Şöyle ki okul hayatınız boyunca size öğretilen teorik bilgileri uygulama fırsatı bulabildiğiniz gibi okulda öğrenemeyeceğiniz ama pratikte çok kullanılan ve çok işinize yarayacak bilgileri de edinebilmenizi sağlar.
2.(Dezavantaj) Maalesef bir çok arkadaşımızın bu avantajı çeşitli sebeplerle kullanamadığını görmekteyiz.Bunun en büyük sebeplerinden biri eğitim sürecinde kendilerini yeterince yetiştirememeleri veya bu pratik bilgileri teorik bilgileri ile bütünleştiremeyip kullanamamalarıdır.
3.(Avantaj)Ayrıca sizden daha tecrübeli olan kişilerin deneyimlerinden istifade etmeniz için bulunmaz bir fırsattır.
4.(Dezavantaj) Maalesef piyasada herkes size bir şeyler öğretmek için can atmıyor. Bunu elde etmek için bazen çok çabalamak gerekebiliyor. Şanslı ve azimli iseniz, her hangi bir konuda ustalaşmış bir personelin (Müh. Olmayan) 10–15 yılda elde ettiği bilgi ve deneyimi 3–5 yılda elde edebilirsiniz. Tabi bunun için birlikte çalıştığınız kişilerin yaklaşımları çok önemli, özellikle çekirdekten yetişen diye tabir edilen birçok tecrübeli personelin pratikte elde ettiği bilgilerini sizinle paylaşmak istememesi bu durumu bir dezavantaja dönüştürmektedir. Bu konuda bu kişilerin en büyük kaygısı sizin onun yerini almanızdan korkması, çekinmesi oluşturur. Ama bu düşüncesini değiştirmekte sizin elinizdedir.
5.(Avantaj) Küçük işletmelerde imalat mühendisleri geleceğin yöneticileri konumundadır. Tabi yine bu sizin kendinizi yetiştirmenize bağlıdır.
5.(Dezavantaj) Küçük işletmelerin bütçeleri sınırlı olduğundan, her araştırma, eğitim, kişisel gelişim kursları vb. kendinizi geliştirebileceğiniz organizasyonlara katılmanız her zaman mümkün olamamaktadır.
6.(Avantaj) Eğer büyük bir işletmede çok sayıda imalat mühendisi çalıştıran kuruluşlarda çalışıyorsanız kendinizi geliştirmeniz için bir çok olanak sağlanmaktadır, buda kullanabilirseniz sizin için bir avantaj olmaktadır.
6.(Dezavantaj) Büyük firmalarda imalat mühendislerinin (çok sayıda mühendis olması nedeniyle) yönetici olmaları çok uzun zaman ve çaba gerektirebilir.
Yukarıda da belirttiğim gibi sorularınız birer makale konusu şimdilik avantajları ve dezavantajları bu kadarla bırakalım…
2.İmalat mühendislerinin çalışma alanları nelerdir?
İmalat mühendisleri üretim yapılan her sektörde çalışabilirler.Hatta sadece üretim değil üretim öncesi ve sonrası kademelerde de görev alabilirler.
İmalat sanayinde son yıllarda önemli değişimler yaşanıyor. Ürün çeşitleri artarken hammaddeler çeşitlilik arz ediyor. tüketicilerin kalite ve güvenilirlik beklentileri artıyor, bunun yanı sıra aynı ürünü yapan firmalar artığından müşterilere farklı alternatifler sunulabiliyor. Bu gelişmeler neticesinde tüketici talepleri doğrultusunda, kullanılan hammadde, kalite-fiyat ve temrine göre imalat yöntemlerinin belirlenmesi gerekiyor.
Bahsettiğim imalat hedeflerine ulaşmak için imalat süreçlerinin ve yapılacak işlemlerin iyi tasarlanması gerekir , imalat mühendisleride genelde işlem ve süreç tasarımı ile ilgilendiklerinden imalat süreci içerinde makine ve ekipman, takım ve aparat ve tabiî ki kontrol yöntemleri geliştirerek tüm bunları bir sistem içerisinde bütünleştirmelidir. Bu şekilde verimliliği ve kaliteyi artırıp maliyetleri ve temrin sürelerini düşürerek rekabet edilebilir bir ürün elde etmeye çalışırlar.
İmalat mühendisleri bir ürünün tasarımında, malzeme seçiminde, kontrol aşamalarında, üretiminde ve üretim sonrası takip ve kontrolünde olmak üzere tüm aşamalarda görev alabilirler.İmalat mühendislerinden günün teknolojik nimetlerinden yararlanarak hatta teknoloji yaratarak imalatı kolaylaştırmaları, tasarım aşamasında bir ürünün nasıl imal edilebileceği konusunda gerekli yöntemleri saptamaları, imalat sürecini ,yöntemini ve kontrol aşamalarını belirlemeleri buna göre makine, ekipman ve teçhizat seçmeleri gibi işlemleri yapması beklenir.Tabi ki tüm bunları yaparkenmalzeme, para, zaman, mekan, işgücü gereksinimi ve çevre kirliliğini dikkate alarak müşteri-tedarikçi-tasarımcı vb. konunun muhatapları ile diyalog içerisinde olmaları oluşturulan katma değerin en uygun şekilde gerçekleştirilmesini sağlamaları gerekir.
İmalat mühendisleri imalat sistemlerinin tasarımı ve gerçekleştirilmesi yanında, ürün geliştirme, kalite kontrol ve üretim bölümlerinde çalışabilirler. İmalat mühendisleri tüm üretim bölümlerinin idaresinde görev alabilir veya kısa bir çalışma döneminden sonra yönetim kademelerine aday olmaktadırlar.
3.İmalatta çalışmak üzere makine mühendisleri mi imalat mühendisleri mi tercih edilmektedir?
Kişisel kanaatimce endüstri ,işletme,mekatronik ,imalat,enerji,ısı hatta kimya gibi mühendislikler makine mühendisliğinden ayrılmış veya türemiş mesleklerdir.Bunun sebebi sek törel bazda işletmelerin ihtiyaçlarının değişiklik arz etmesidir.Ürün çeşitliliği ve imalat yöntemleri arttıkça branşlaşma ihtiyacı doğmuş ve her alanda çalışabilecek genel mühendislikler yerini sektörlerin ihtiyaçlarına cevap verecek branş mühendislikler oluşmuştur.
İmalat sanayinde (ön planda olmasına rağmen sadece makine sanayi imalat sanayi olarak düşünülmemelidir.) örneğin tekstil makineleri imalatı yapan bir firma makine veya imalat mühendisi yerine kimya mühendisi çalıştırmayı uygun görebilir, benzer şekilde tekstil ürünleri imalatı yapan bir firmada tekstil mühendisini tercih edebilir. Kısacası işletmeler ihtiyaçları yönünde istihdam yapmayı düşünürler en azından son yıllarda bunu daha sık görmeye başladık.
Tüm bunlara rağmen reel olarak işin içine girdiğinizde yeni olan her şeyin denenmesi ve sınanması gerektiğini görürsünüz. Endüstri müh. yeni gündeme geldiğinde bir çok öğrencini tercih ettiği bir bölüm olmuş hatta talepler arttığından taban puanları yükselmişti.Ancak bu öğrenciler mezun olduktan sonra başvurdukları işleri büyük oranda makine mühendislerine kaptırdılar.Bunun sebebi yeni bir kol olması ve daha kendini ispatlamamış, tanıtamamış olmasıydı.Günümüzde ise bu farkın büyük ölçüde kapandığını görmek mümkün.Aynı durum şuan imalat mühendisleri içinde geçerlidir.Özellikle bu bölüm mezunlarının piyasada kendilerini ispatlamaları arkadan gelenler için büyük bir öneme sahiptir.
Kısacası şuanda imalat sanayinde makine mühendisleri bir çok branşa göre daha çok tercih edilmektedir.
4.İmalat sektöründe yabancı dilin önemi nedir?
Ülkemizde hemen hemen her işletmede ve her pozisyonda yabancı dil bilmek gerekmektedir.Özellikle dışa açılan, dış ticaret yapan şirketlerde yabancı dil bilmek şart oldu. Hatta birkaç yabancı dil bilmek önemli hale geldi.Ancak yurt içine yönelik çalışan şirketlerde yabancı dil pozisyona bağlı olarak çok gerekmeyebilir. Maalesef sırf moda olsun diye iş ilanlarında yabancı dil bilen elemanlar aranıyor ve bence büyük bir hata yapılıyor. Çünkü hem işe başlayan kişi var olan lisanını kullanamıyor, uzun vadede bu lisanı kullanamaz hale gelebiliyor, hem de maaş ve sosyal haklar bakımından işletmeye daha maliyetli oluyor.
Tüm bunlara rağmen ben bir mühendisin hangi branşta olursa olsun literatür takip edebilecek (okuyup, yaza bilecek) kadar yabancı dil bilmesi gerektiğini düşünüyorum. Beni böyle düşündüren uluslar arası bilim dili olarak İngilizcenin kabul görmesi ve neredeyse tüm bilimsel yayınların ve özellikle makine ve imalat sektörlerinin bilgi kaynağının İngilizce-Almanca- Fransızca gibi yabancı dillerde olmasıdır. Bir mühendisin kendini ve tabiî ki yaptığı işi geliştire bilmesi için mutlaka teknolojiyi ve literatürü takip etmesi gerekmektedir. Ama ben sıradan bir mühendis olmak istiyorum, yurt içinde küçük ölçekli bir firmada çalışmak istiyorum, takipçi ve taklitçi olarak işleri yürütürüm diyorsanız. Ülkemizde tek kelime yabancı dil bilmeden bunu yapmanız mümkündür.
5.Çalışma koşulları nasıldır,bayanlar için uygun mudur?
İmalat sanayinde çalışma koşulları sektöre ve çalışılan pozisyona göre çok zor şartlarda olabiliyor. Örneğin vardiyalı (gece-gündüz) çalışmalarda , ağır metal sanayinde üretim hattında çalışacak bayan mühendis pek tercih edilmezken aynı işletmelerde arge-tasarım-üretim planlama-satın alma-pazarlama gibi gündüz çalışan ve ofiste çalışan bölümlerde çeşitli branşlarda bayan mühendisler çalışabilmektedir. Kısacası ülkemizde genel olarak üretim hatlarında bayan mühendis tercih edilmiyor.Tabi ki bunun çeşitli sebepleri var, bazılarına göre ; aşırı baskı ve stres altında duygusal yapıları gereği kontrolü kaybetmeleri ve iş görenlere karşı gereğinden fazla hoşgörülü davranmaları, kimilerine göre; fiziksel olarak dayanıksız bulunmaları, kimilerine göre karşı cinsleri gibi alet-makine-teçhizat kullanmada beceriksiz görülmeleri, gerektiğinde elini yüzünü kirletmekten kaçınmayıp yağlı makinelerin arasına girememeleri ve bazılarına göre üretim ve imalatın bayanlara göre olmaması birer sebep olarak sunulabilmekte.
Tüm bunlara rağmen, bayan mühendisler (özellikle imalat müh. olanlar) direkt üretim hattında olmasa bile, girdi ve çıktı kalite kontrol süreçlerinde, teknik departmanlarda, malzeme temini ve satış sonrası teknik destek ekiplerinde kolaylıkla tercih edilebiliyor. Bayanların kişisel ve fiziksel davranışları da bu konuda belirleyici olabiliyor. Sonuç itibariyle imalat içerisinde rekabet halinde oldukları karşı cinslerinden daha fazla çaba göstermeleri gerekiyor.
Küçük bir anektod , bayan genel müdürler ve bölüm amirleri bile konu imalat olunca hemcinsleri yerine daha uygun gördükleri erkek mühendisleri tercih edebiliyor. Gerisini siz yorumlayın.
6.İşe alınırken en çok dikkat edilen özellikler nelerdir?
Genellikle iş ilanlarında şunları görürüz.
Deneyimli olması (istenen konuda)
Teknik resim okuma ve Autocad vb. bir bilgisayar programı kullanabilmesi
İmalat ve kontrol yöntemleri, ölçme tekniği gibi konularda bilgili olması
Yabancı Dil bilmesi (literatürü takip edebilecek kadar)
Esnek çalışma saatlerine uyum sağlayabilmesi ( Vardiyalı çalışabilmesi)
Erkekler için mutlaka askerlik görevini tamamlamış olması
Ehliyetli ve aktif kullanıcı olması
Bunların hepsi birden olmasa da geneli istenen şeylerdir ancak detaylar sektöre ve işletmenin yapısına göre değişe bilmektedir.
7.imalat mühendislerinin yönetici olma konusundaki avantajları_dezavantajları nelerdir?
Günümüzde imalat sektörünün istenen düzeye ulaşabilmesi için birçok sektörde bu süreçleri tasarlayabilecek ve uygulayabilecek imalat mühendislerine ihtiyaç vardır. İmalat mühendisleri imalat sistemlerinin tasarımı ve gerçekleştirilmesi yanında, ürün geliştirme, kalite kontrol ve üretim bölümlerinde çalışabilirler. İmalat mühendisleri tüm üretim bölümlerinin idaresinde görev alabilir veya kısa bir çalışma döneminden sonra yönetim kademelerine aday olabilirler. Ancak bunun için analitik düşünme yeteneği ve sayısal becerilerinin yanında iletişim becerilerine ve yöneticilik vasıflarına sahip olmaları gerekmektedir. Ayrıca şunu da hatırlatmada fayda görüyorum bir mühendisin yönetici olabilmesi belli bir deneyime sahip olmasını zorunlu kılmaktadır.
Bu açıdan bir imalat mühendisinin işe başladıktan 3-5 yıl sonra idari kademelerde bulunması şaşırtıcı olmaz. Hele küçük işletmelerde belli bir tecrübeden sonra performanslarına göre imalat sorumlusu ve hatta imalat müdürü olması bile mümkündür. Fabrika müdürü veya genel müdür olabilmeleri ise mühendislik bilgi ve tecrübesi dışında işletme ,yönetim ve insan ilişkileri konularında da başarılı olabilmelerinden geçmektedir. Ama küçük işletmelerde daha öncede bahsettiğim gibi ekstralar için bütçe her zaman yeterli olmadığından kişisel çaba ve emek ile bu kademelere ulaşılabilir.Büyük işletmelerde ise durum daha zordur. Çünkü aynı veya benzer işi yapan bir çok rakibinizin olması yönetici koltuğuna oturmanızı daha da zorlaştırır.
Mühendislerin yönetici olmaları için sahip olduğu avantajlar ; analitik düşünce,sorun çözme,yaratıcılık,tasarım,ürün ve üretim yöntemleri geliştirebilme, sayısal zeka ve teknik bilgi ve tecrübe gibi sıralana bilir. Dezavantajları ise ikili ilişkilerde yetersiz olabilmeleri, sosyal aktivite eksikliği, üretim dışındaki konulara ilgisizlik,sosyal,siyasal,kültürel konularda bilgisizlik,müşteri baskını göğüsleyememe, tedarikçiler üzerinde otorite kuramamaları finanssal konularda yetersizlik gibi sıralanabilir,
8.imalat sektöründe çalışanlar maddi ve manevi yönden tatmin olurlar mı?
İş tatmini, genellikle çalışanların ise ve is ortamına karsı olan tutumlarıdır. İş tatmini; içsel faktörlere (çalışılan işletmeye) dışsal faktörlere (piyasa,çevre,aile) ve bireysel faktörlere (kişinin beklentiler, isin niteliği , ödüllendirme, özveri, arkadaşlık yaş vb. faktörler) dayandırılmaktadır. Yani, is görenin is ortamındaki deneyimlerinin onun üzerinde bıraktığı olumlu etki olarak düşünülebilir.
Kişi isinden gerekli tatmini buluyorsa isine ve is ortamına karsı olumlu bir tutuma sahip olacaktır. Motive olmuş, islerinden beklediklerini elde eden bireyler faaliyetleri sonucu iç huzuru ve çalışma zevki tadarlar. Çalışma hayatına yeni başlamış, is tecrübesi az olan kişilerde genellikle gerçekçi olmayan beklentiler vardır. Bu da tatminsizliklerle sonuçlanır . Çalışanın isinden tatmin olmasında etkili olan faktörler arasında; isin genel görünümü, is görene sağladığı sosyal ve ekonomik çıkarlar ile is ortamı şartlarının özel bir yeri vardır. İsin zorluk derecesi de is tatminini genellikle olumlu yönde etkileyen değişkenlerdendir. İs tatmini sağlamada yöneticilerin davranışları çalışanlar için belirleyici olmaktadır.Bunun yanı sıra isletmenin uyguladığı ücret sistemi ve terfi politikaları, is görenlerin adil bir sistemde ödüllendirilmeleri, isletmede geçerli olan beşeri ilişkilerin düzeyi, isletmede kişiler arasındaki uyum, isletmenin sosyal görünümü, çalışma koşulları ve is güvenliği de işi tatmininde belirleyici olmaktadır.
Konu İmalat olunca, bu alanda çalışan mühendislerin iş konusunda tatmin olabilmeleri işletme açısından “yönetimin politikalarına,liderlerin davranışlarına,ücret politikalarına,ikili ilişkilere, özellikle çok sayıda mühendis çalışan işletmelerde rekabet ile birlikte görev çatışmasına , imalatta zaman baskısına, teknolojik yetersizliklerden kaynaklanan strese bağlı olarak değişiklik gösterir. Mühendis açısından ise; fiziksel çalışma çevresi, fiziksel sağlık, ruhsal sağlık,iş , kariyer ,pozisyon ve ücret beklentileri işten tatmin olunmasında başlıca faktörler olarak sayılabilir.Kısacası beklentilerini çok yüksek tutmayan,üretmekten zevk alan hemen her mühendis bu sektörde bir çok açıdan tatmin olabilir
MURAT KARAKURT 